Overslaan en naar de inhoud gaan

Open brief | De toekomst van de bouw ligt bij de vrouwen

Drie vrouwen op bouwplaats.

Met 26.550 zijn ze, de vrouwen in de bouw- en installatiesector. U bent verbaasd? U dacht dat de bouw een mannenbastion was? Dan is het tijd om dat beeld bij te stellen. 5.197 vrouwen zijn actief als zelfstandige of bedrijfsleider. Ze zijn voor zichzelf begonnen en bouwen hun bedrijf uit. 21.353 vrouwen werken als werknemer in de sector, waarvan 19.471 als bediende. Als secretaresse of bij het onthaal, horen we u denken. Ja, en ze zijn daar zeer gewaardeerd, maar er zijn ook tal van vrouwelijke ingenieurs, werfleiders, calculatoren, kraanbestuurders, installateurs, enzovoort. 36% van de intellectuele arbeid in de bouw wordt door vrouwen verricht en dat percentage stijgt doorheen de jaren.

Bij de arbeiders is er wel nog een groot onevenwicht; op de werven dus. Er zijn 1.882 vrouwelijke bouwvakkers in ons land. Op zich een grote groep, maar ze maken slechts 1,2% van het totaal aantal arbeiders uit. Het positief nieuws is wel dat zij niet moeten vechten tegen een loonkloof, in tegenstelling tot in heel wat andere sectoren. De reden waarom er zo weinig vrouwen op de werven aan de slag zijn, laat zich raden. De fysiek zware arbeid, die vandaag de dag nog vaak een realiteit is, vormt een obstakel. Anderzijds is het beeld van het mannenbastion diepgeworteld, zowel bij het grote publiek als bij potentiële sollicitanten en studenten. Soms worden de vrouwen die wel geïnteresseerd zijn, trouwens wel geconfronteerd met vooroordelen of een onbehagen bij ploegmakkers om zich open te stellen voor verandering.

Deze obstakels zijn echter niet onoverkomelijk. We zijn er zelfs van overtuigd dat de bouw de komende jaren zal vervrouwelijken. Al is het uit noodzaak. De bouw- en installatiesector kampt namelijk met een nijpend tekort aan arbeidskrachten, zowel bij de arbeiders als bij de bedienden. De laatste knelpuntberoepenlijst van de VDAB gaf het weer aan. Drie op de tien knelpuntberoepen vind je in de bouw: werfleiders, calculatoren bouw, technici, installateurs, bodemonderzoekers, dakleggers, wegenwerkers, metselaars, enz. De opsomming is eindeloos; de kandidaten voorlopig schaars. Op zo’n moment zou de sector wel zot zijn om niet volop in te zetten op het arbeidspotentieel van vrouwen. Om de instroom te vergroten, zullen er wel een aantal aanpassingen moeten worden doorgevoerd om de genoemde obstakels te overwinnen. Men is daar volop mee bezig. Er wordt bijvoorbeeld hard gewerkt aan de uitbouw en implementatie van innoverende technieken die zware en repetitieve taken verminderen en de fysieke lasten dus verlichten. Denk aan geautomatiseerde bouwprocessen, draagbare technieken, drones en exoskeletten. Het structureel gebruik van deze technologieën zal de sector veiliger, gezonder en aantrekkelijker maken, voor zowel mannen als vrouwen.

Daarnaast is het langs de kant van de media en het grote publiek tijd om het beeld over de bouw bij te stellen. Sommigen bekijken de sector nog steeds erg eenzijdig en stellen ons enkel gelijk met beton en vervuiling. Dat is evengoed totaal voorbijgestreefd. Het wordt integendeel almaar duidelijker: de bouw creëert de wereld van morgen. Als we het menen met een fossielvrij Vlaanderen, met weerbaar waterland en zelfs met het stimuleren van de biodiversiteit dan moet er gebouwd, aangelegd, gesloopt en gerenoveerd worden. Onze sector speelt een sleutelrol in het oplossen van de klimaat-, milieu- en energie-uitdagingen. We moeten jonge meisjes (én jongens) hier meer van bewust maken zodat zij er voor kunnen kiezen om in de bouwsector hun steentje bij te dragen.

Vandaar onze oproep aan media, onderwijsinstellingen, tewerkstellingsdiensten, uitzendkantoren en opiniemakers: Kom los van het traditioneel beeld over de bouw als mannenbastion waar alleen met grote machines wordt gewerkt en in weer en wind zware arbeid wordt verricht. Breng de vrouwen in de bouw meer in beeld. Succesverhalen kunnen immers als inspiratie dienen voor jonge mensen om ook voor een carrière in de sector te gaan. En leg uit hoe zij in de bouw de toekomst mee vorm kunnen geven en kunnen bijdragen aan het oplossen van de grote uitdagingen van onze tijd.

 

Getekend, de vrouwen en mannen van de bouw

  • Caroline Deiteren, Adjunct Directeur-Generaal Embuild Vlaanderen
  • Vera Desauw, Gedelegeerd Bestuurder Desauw
  • Annelies De Jonghe, Zaakvoerster Tuinen De Jonghe
  • An Parewyck, Bestuurder, Industrial Construction Services
  • Cerina Marchetta, Gedelegeerd Bestuurder Marchetta
  • Fanny Corbeels, Afgevaardigd Bestuurder Electro Corbeels NV
  • Carine Drumont, Algemeen Directeur Algemene Bouw Maes NV
  • Veerle Vercruysse, Chief Development Officer Square Group
  • Dominique Vleminckx, CEO Strukton Rail NV
  • Veronique Houben, Gedelegeerd Bestuurder Houben NV
  • Kim Vaessen, Climatrix
  • Vicky Dethier, Group Dethier
  • Mieke Frijters, ATF Wegenbouw, Specialist in infrastructuurwerken voor bedrijven, Vlaamse overheden en Industrie in en rond de Haven van Antwerpen
  • Sophie Hayen, BU directeur HVAC, sanitair en services, Vandenbriele nv (dochteronderneming van Democo nv uit Hasselt)
  • An Warrens, Bestuurder KDS Bouw & Renovatie uit Beveren
  • Bieke Ackaert, Projectleider, Bouwcoach AB Casa uit Desselgem
  • Sarai Bervoets, CCO, Group Jansen uit Zonhoven
  • Kathleen Adriaensens, Zaakvoerder, Adriaensens uit Mortsel
  • Katja Gaudaen, zaakvoerder Dekoratie Gaudaen
  • Tine De Decker, Bestuurder Estate and Landscape Management BV
  • Annelies De Decker, Bestuurder Estate and Landscape Management BV
  • Saskia Van der Steen, Bestuurder Bouwonderneming Van der Steen
  • Ingrid Dekempeneer, Bestuurder Dekempeneer NV
  • Magali Van der Velpen, Bestuurder DSV NV
  • Bieke Bekaert, management Roco 
  • Nancy Vinke, management Roco 
  • Jutta Leibfried, management Roco 
  • Kristien Vande Weijer, management Roco 
  • Christophe Maes, president elect Embuild
  • Karl Neyrinck, voorzitter Embuild Vlaanderen
  • Niko Demeester, CEO Embuild